تاثیر رنگ در زندگی

ایا در اتاقی زرد رنگ مضطرب میشوید؟ آیا رنگ ابی به شما ارامش میبخشد؟ هنرمندان و طراحان داخلی مدت هاست که تاثیر بسزای رنگ را در حالات ، احساسات و عواطف را درک کرده اند. رنگ ابزار ارتباطی بسیار قوی است که میتواند عملی را مشخص کند ، بر حالات روحی تاثیر بگذارد و باعث عکس العمل های فیزیکی در انسان شود.
برخی رنگهای خاص در افزایش فشار خون ، بالا رفتن متابولیزم و خستگی چشم تاثیر دارند.
اندرو الیوت و مارکوس مایر می گویند با درنظر گرفتن اهمیت و جریان رنگ در زندگی انتظار میرود که علم روانشناسی رنگ علمی پیشرفته باشد. در عین ناباوری فعالیت تحقیقاتی و عملیاتی بسیار کمی بر تاثیر رنگ در عملکردهای روانی انجام شده است و اکثر کاری که در این زمینه انجام شده است نتیجه ی تجربه گرایی بوده تا تحقیقات علمی.
با وجود تحقیقات کمی که در این زمینه انجام شده ، روانشناسی رنگ بحثی داغ در بازاریابی ، هنر ، طراحی و دیگر مباحث است. بیشتر اطلاعاتی که در این مبحث موجود است ، روایی هستند ، اما محققین و خبرگان نیز نکات معدود مهمی را در مورد تاثیر روانشناسی رنگ و تاثیر ان بر حالات ، احساسات و رفتار کشف و مشاهده کرده اند.
البته احساسات شما نسبت به رنگ ها اغلب بسیار شخصی اند و وابسته به تجربه ی زندگی شخصی و اجتماعی هستند.
برای مثال ، رنگ سفید که در فرهنگ غرب به عنوان نماد پاکی و معصومیت استفاده میشود ، در فرهنگ شرق نماد عزاداری است.
چرا رنگ نیرویی تاثیر گذار در زندگی ما است؟ چه تاثیراتی بر روح و جسم ما میگذارد؟ در ادامه از تاریخ رنگ صحبت میکنیم و این که چگونه استفاده میشود ، تاثیراتش چیست ، و تحقیقات اخیر روانشناسی رنگ در چه مباحثی بوده اند.

رنگ چیست؟

در 1666 ، دانشمند انگلیسی ، ایزاک نیوتون کشف کرد که وقتی نور سفید از منشور میگذرد به تمامی رنگهای مریی تقیسم می گردد.
نیوتون همچنین کشف کرد که هر رنگ از یک طول موج تشکیل شده و از رنگ های دیگر جدا نمی شود.
از ترکیب نور رنگهای مختلف تشکیل میشوند. برای مثال ترکیب نور قرمز و نور زرد رنگ نارنجی را میسازد.رنگهایی مثل زرد و بنفش یکدیگر را خنثی میکنند و نتیجه ی ترکیب انها نور سفید می شود.
اگر نقاشی کرده باشید ، متوجه شدید که چگونه با ترکیب بعضی رنگها میشود رنگهای دیگری ساخت. ماریون بادی کهنه کار رنگ امیزی تحقیقی فوق العاده در زمینه کلیات تئوری رنگ و چگونگی ترکیب انها با یکدیگر ارائه داده است.

تاثیرات روانی رنگ

با این که درک و دریافت رنگ امری شخصی است ، برخی تاثیرات رنگ هستند که معنای جهانی دارند. رنگ های بازه ی قرمز ، نارنجی و زرد به عنوان رنگهای گرم شناخته میشوند.
رنگ های گرم احساسات از حس گرما و ارامش تا عصبانیت و خصم را تحریک میکنند.
از طرف دیگر رنگ های بازه ی ابی ، شامل ابی سبز و بنفش به عنوان رنگ های سرد شناخته میشوند. این رنگ ها اغلب تعریف ارامش را به همراه دارند ولی همچنین احساسات ناراحتی ذهنی و سردی را نیز شامل میشوند.

روانشناسی رنگ به عنوان روش درمان

بسیاری از فرهنگ های کهن مثل چین و مصر ، از کروموتراپی برای درمان بیماران استفاده میکردند. نام های دیگر کروموتراپی نور درمانی و رنگ درمانی است که امروزه نیز به عنوان روش درمان ثانویه مورد استفاده است.

روش درمان :

از رنگ قرمز برای تحریک کردن جسم و ذهن استفاده میشد تا جریان خون بالا برود.
گمان بر این بود که رنگ زرد اعصاب را تحریک میکند و بدن را پاکسازی.
رنگ تارنجی برای ترمیم ریه ها و بالا بردن سطح انرژی به کار میرفت.
باور داشتند رنگ ابی تحمل بیماری را اسان میکند و درد را کم .
فکر میکردند رنگ نیلی بیماری های پوستی را بهبود میبخشد.

تحقیقات جدید بر روانشناسی رنگ

بسیاری از روانشناسان نسبت به رنگ شناسی شک و تردید دارند و براین باورند که تاثیرات فرض شده ی رنگ ها در حالات روانی اغلب اغراق امیزند. رنگ ها در فرهنگ های مختلف معنای متفاوت دارند. تحقیقات نشان میدهد که تاثیرات تغییر حال رنگ ها تنها میتوانند موقت باشند. یک اتاق ابی در ابتدا ممکن است احساس ارامش ببخشد ، اما به مرور زمان این تاثیر محو میشود.
با این حال تحقیقات موجود نشانگر این هستند که رنگها از طرق شگفت اوری مردم را تحت تاثیر قرار میدهند:
در ازمایشی تاثیر قرص های با رنگ گرم از قرص ها با رنگ سرد بیشتر بود.
شواهد لفظی حاکی از این هستند که نصب نور ابی در خیابان ها باعث کاهش میزان جرم و جنایت در ان منطقه میشود.
دمای محیط میتواند درانتخاب رنگ تاثیر گذار باشد. کسانی که طبع گرمی دارند رنگهای سرد را دوست دارند و کسانی که طبع سردی دارند رنگ ها ی گرم را ترجیح میدهند.
محققین اخیرا به این نتیجه رسیده اند که رنگ قرمز باعث می شود مردم با سرعت و قدرت بیشتری کار کنند ، و از تاثیر مثبت ان میتوان در فعالیت های ورزشی استفاده کرد.
تحقیقی با بررسی اطلاعات تاریخی نشان داد که تیم هایی که لباس مشکی می پوشند بیشتر جریمه می شوند و همچنین دانشجویان حاضر در این تحقیق بیشتر مشخصات منفی را به بازیکنانی که لباس مشکی پوشیده بودند نسبت می دادند.

رنگ می تواند بر عملکرد تاثیر بگذارد

پژوهش ها همچنین نشان دادند که رنگ های خاص میتوانند بر عملکرد تاثیر بگذارند. هیچ کس دوست ندارد که سوالات امتحانی به رنگ قرمز باشند ، و ازمایشات نشان میدهند که دیدن رنگ قرمز قبل از امتحان تاثیر منفی بر عملکرد میگذارد. با این که توصیفات رنگ قرمز اغلب ،تحدید امیز، تحریک کننده یا هیجان اور هستند ، بسیاری از تحقیقات تاثیرات رنگ قرمز نا تمام و بی نتیجه مانده اند. با این حال این نتیجه ی این پژوهش این بود که وقتی دانش اموزان قبل از امتحان در معرض رنگ قرمز قرار میگیرند در امتحان عملکردی منفی و نامطلوب دارند.
در شش ازمایش اولیه این تحقیق ، به 71 دانش اموز کالج امریکایی شماره داوطلبی به رنگ های قرمز سبز و مشکی ، قبل از شروع امتحانی 5 دقیقه ای داده شد. و نتیجه این بود که دانش اموزانی که قبل از امتحان شماره داوطلبی قرمز رنگ را دریافت کردند 20 درصد ضعیف تر از کسانی که شماره به رنگ مشکی یا سبز داشتند عمل کردند.

تحقیقات بیشتری باید انجام شود

علاقمندان به روانشناسی رنگ در حال زیاد شدن هستند و سوال های بی جواب بسیاری نیز باقی مانده است. انجمن های تحقیقاتی رنگ چگونه توسعه پیدا میکنند؟ تاثیر این انجمن ها بر رفتار های جامعه چقدر است؟ ایا رنگ میتواند بازدهی کارگر را زیاد کند و محیط کار را امن؟ چه رنگ هایی در رفتار مشتری تاثیر گذارند؟ ایا تیپ های شخصیتی مختلف سلیقه رنگ مختلفی دارند؟
همین طور که محققین این سوالات را کنکاش میکنند ممکن است به زودی به اطلاعات بیشتری راجع به تاثیر رنگ بر روان انسان دست پیدا کنیم.
زینا کانر ، عضو دانشکده معماری ، طراحی ، و نقشه کشی دانشگاه سیدنی بر این عقیده است که انسان ها باید از ادعاها و تئوری های مختلفی که راجع به روانشناسی رنگ مطرح میشود اگاه باشند. بسیاری از این ادعا ها دلیل و سند مکفی منطقی ندارند و اطلاعات اشتباه میدهند( مثل ساده انگاری و اعتبار سنجی شخصی ) و ممکن است خبر را به عنوان حقیقت عرضه کنند. کانر در ادامه میگوید ، این ادعاها اکثرا به تحقیقات تاریخ گذشته ای بر میگردند که هیچ ارجاعی به یافته های تحقیقات امروزی ندارند.

پس نهایت این سخن چیست؟

دانشمندان به این نتیجه رسیده اند با این که رنگ ها میتوانند بر احساس و رفتار ما تاثیر بگذارند ولی این تاثیرات در هر شخص و فرهنگ و موقعیتی متفاوت است. تحقیقات علمی بیشتری برای درک بهتر روانشناسی رنگ نیاز است.